Laboratorija za medicinsku entomologiju (LME)
Osnivanjem Instituta za medicinska istraživanja 1947, godine oformljena je u okviru tadašnjeg Odeljenja za parazitologiju i Laboratorija za medicinsku entomologiju (tada Laboratorija za medicinsku arahnoentomologiju). Istraživanja koja su od osnivanja obavljana u okviru Laboratorije obuhvatala su različite aspekte biologije, faunistike, ekologije, epidemiologije, medicinski značajnih insekata (komaraca, simulida, flebotomina), sa fokusom na vektorske vrste i vektorski prenosive patogene. Neki od najznačajnih rezultata istraživanja u tom periodu obuhvataju i Prvu izolaciju Tahyna virusa iz ženki komaraca Aedes vexans, izolaciju virusa flebotomske groznice – Napuljski tip i virusa Jug Bogdanovac, koji je ušao u međunarodni katalog arbovirusa kao prvi registrovani virus iz jedne balkanske zemlje. Osamdesetih godina XX veka u okviru rada Laboratorije po prvi put su započeta sistematska faunističko-ekološka istraživanja krpelja. Kao hematofagni artropodi, rezervoari i vektori uzročnika oboljenja u ljudi i životinja na području Srbije, krpelji potiskuju sve ostale artropode po broju i raznovrsnosti oboljenja čije uzročnike prenose. Detaljna istraživanja su obuhvatila dva pristupa: faunistički i ekološki sa posebnim akcentom na populacionoj ekologiji i dinamici ustanovljenih vrsta krpelja, značaju ovih vrsta s biomedicinskog aspekta, posebno na relaciji odnosa parazit-domaćin, a sve u cilju boljeg upoznavanja epidemioloških činilaca različitih područja Srbije.
Aktuelna istraživanja laboratorije orjentisana su prvenstveno na izučavanje krpelja kao ektoparazita, rezervoara i vektora krpeljski prenosivih patogena (Babesia spp., Borrelia spp., Rickettsia spp., Anaplasma spp., Ehrlichia spp., Coxiella burnetii, Francisella spp., Bartonella spp, Virus krimske-kongo hemoragične groznice, Virus krpelјskog encefalitisa). Odvijaju se u nekoliko paralelnih pravaca: populaciono-genetičke studije vektora; istraživanja enzootskih transmisionih ciklusa patogenih mikroorganizama koje prenose krpelji; izolacije, kultivacije i genotipizacije krpeljski prenosivih patogena od značaja za humanu i animalnu medicinu; istraživanja funkcija komponenti pljuvačke krpelja i njihove potencijalne primene. Jedan od bitnih rezultata istraživanja je i ažuriranje ekoloških profila vektora, u kojima su sažete informacije o geografskoj distribuciji, potencijalnim domaćinima, ulozi u transmisiji uzročnika obolјenja, bionomiji i staništima koja vrsta naselјava. Dobijeni podaci koriste se za formiranje geografskog informacionog sistema (GIS) kao i izradu matematičkih prediktivnih modela.
Transfer stečenih saznanja postiže se kroz ekspertize u dijagnostici vektorski prenosivih patogena u humanoj i animalnoj populaciji, kao i procenama rizika i dizajnu i razvoju novih strategija za kontrolu distribucije i transmisije vektorski prenosivih patogena.
